Rondreis door Java, Bali en Sulawesi

Voor onze reis naar Indonesië hebben we gekozen voor een reisorganisatie die door Java en Bali een leuke reis heeft uitgestippeld. Onze reisleidster vanuit Nederland heeft geadviseerd om hierbij mee te gaan omdat backpacken door Indonesië moeilijker is dan wanneer je gaat backpacken in Thailand.

We hebben een 17- daagse rondreis gemaakt met de reisorganisatie NRV. Het reisgezelschap bestond uit een reisgids, Nederlanders van verschillende leeftijden en er was ook een stel uit België met ons mee. We reisden met een bus en hebben een stuk met de trein gedaan. De reis was erg vol gepland, dit is ook de reden waarom er geen verslag geschreven is de afgelopen weken. Ik heb hieronder opgeschreven wat we beleefd hebben in de afgelopen weken en we zullen dit thuis verder toelichten.

Dag 1 van de rondreis: we zijn vertrokken van Bangkok en aangekomen in Jakarta. We zijn hier twee dagen gebleven om het stadscentrum en het oude Old Batavia te bezichtigen. Old Batavia is opgezet door Nederlanders tijdens de kolonisatie en we hebben veel Nederlandse bouwwerken mogen zien. Wel bijzonder, ik had soms het gevoel door een oud Nederlands straatje te lopen maar dan 30 graden warmer met palmbomen naast de voordeur. Ter afsluiting van Jakarta zijn we bij het Batavia café gaan eten.

We zijn doorgereisd naar Bandung en hebben hier de haven gezien waar schepen nog volledig van hout gemaakt worden. Als ik de gids mag geloven is dit de enigste haven waar dit nog gebeurd. We zijn vervolgens naar een mooie Botanische tuin gereisd en hebben hier veel verschillende tropische bomen gezien. In Bandung zijn we naar de warmwaterbronnen geweest van de Tangkuban Perahu-vulkaan.

Van Bandung zijn we met de trein doorgereisd naar Jogjakarta. We hebben ons deze rit niet verveeld tussen de rijstvelden en theeplantages. Bij aankomst zijn we gaan eten bij een dinnershow van Ramayana. Er werd een show gegeven met traditionele kledij, muziek en dansen over het verhaal van Rama en cinta. Erg mooi om te zien. Dit was ook een goede culturele voorbereiding voor de verdere reis door Indonesië.
De volgende ochtend hebben we de wereldberoemde Borobudur bezocht. De eeuwenoude tempel is een belangrijk boeddhistisch bedevaartsoord en toeristische trekpleister met alle muurschilderingen, boeddhabeelden en het mooie uitzicht. Het was wel ontzettend warm met al die stenen en we zijn dan ook niet heel lang gebleven.
We zijn met een traditionele angdong (paard en wagen) de omgeving gaan bekijken en hebben ook een lokaal dorpje bezocht. Wat ik erg leuk vond om te zien is dat er veel tropische gewassen bij het dorpje aanwezig zijn waar de dorpelingen een goed bestaan van hebben.
Voordat we verder gingen naar de volgende stad hebben we nog het paleis van de koning gezien en hebben we de prambanan tempels bezocht. Dit is de grootste hindoeïstische tempel van Indonesië. We hebben deze tempels bezocht met een becak (fietstaxi). Iedereen ging per persoon in een fietstaxi en dat maakte ruim 20 fietstaxi's achter elkaar. Ik voelde me net een attractie voor de lokale bevolking Haha.

Na de volgende ochtend vroeg op te staan zijn we doorgereisd naar Malang.
Malang ligt in Oost-Java en we merkten dat de wegen hier steeds smaller werden. Ik blijf me verbazen over het verkeer hier maar het lijkt elke keer goed te gaan. Onze buschauffeur kon goed rijden en dat was toch wel heel prettig gezien mijn gefantaseerde beelden overal tegenaan te knallen met het rijgedrag van de meeste andere weggebruikers.

Eenmaal aangekomen bij het oude stadje vol Nederlandse geschiedenis, zijn we bij het Nederlandse restaurant 'toko oen' wat gaan eten. Het restaurant verkeerde nog in de zelfde staat als in de kolonisatie en het voelde net alsof we bij het binnentreden van de restaurant jaren terug in de tijd gingen.
Één van de hoogtepunten van onze reis was toch wel het bezoeken van de actieve Bromo-vulkaan. Met klassieke oude land rovers gingen we naar de top van de Penanjakan-berg om allereerst een spectaculaire zonsopkomst te bewonderen onder een sterrenhemel zo groot... Dat heb ik nog nooit gezien.
Na de zonsopkomst zijn we naar de Bromo-vulkaan gereden en zijn we verder op het paard naar boven gereden. Het laatste stuk omhoog bestond uit trappen die uitkwamen bij de kraterrand. Er kwam nog veel rook uit waaronder zwavel. De tocht met de trappen was ook wel zwaar want hoe hoger we kwamen hoe minder zuurstof er in de lucht zat. We mochten 10 minuten bij de kraterrand blijven en hebben hier geweldig uitgekeken over prachtige natuur en ik moet toegeven dat zo'n krater met rook ook wel erg spectaculaire is. Ik kan er wel een uur over doorschrijven maar kortom was het een geweldige ervaring die ik zal herinneren als één van de mooiste die ik in mijn leven heb gehad.

We zijn de zelfde dag doorgereden naar Kalibaru. Hier hebben we de nacht doorgebracht en we zijn de volgende ochtend vroeg met de veerboot naar Bali vertrokken. Eenmaal aangekomen op Bali zagen we een heel andere sfeer. De hindoeïstische goden worden door de balinees het grootste deel van de dag aanbeden. Ze maken hiervoor veel offers en zijn hier gemiddeld 60 % van de dag mee bezig. Ook 60 % van hun inkomen schijnt hieraan uitgegeven te worden. Wel bijzonder om mee te maken dat de cultuurverschillen zo groot zijn op Java en Bali.
We zijn een aantal dagen in de badplaats Sanur geweest om uit te rusten van de reis door Java en hebben hier afscheid genomen van de reisgenoten.

Elke vakantie komt helaas tot een einde. We hebben onze laatste dagen gepland op Sulawesi omdat dim graag wat mooie duiken wilde maken. We zijn inmiddels twee dagen wezen duiken en het is werkelijk prachtig bij het eiland Bunaken. Duizenden vissen in alle kleuren en zo'n koraalrif is ook niet na te maken in een aquarium. Mam heeft nu ook haar eerste duik gemaakt op één van de top 10 mooiste duikplaatsen in de wereld.

Ik heb nog wat culturele verschillen opgeschreven die ik wel graag met jullie wil delen. Dit heb ik aan de blog toegevoegd. Dit is de laatste blog van deze reis, we kijken er naar uit om jullie volgende week weer te zien en te spreken!

Rituelen Indonesië

Indonesië is erg groot en heeft veel verschillende rituelen die voor ons soms onbegrijpelijk zijn. De reisgids die met ons de rondreis Java Bali heeft doorlopen, heeft verschillende verhalen verteld over rituelen die hier gebruikelijk zijn. Ik heb een aantal rituelen van verschillende plaatsen in Indonesië voor jullie opgeschreven. Ik heb het onderverdeeld in geboorte, bruiloft, werken en leven en de begrafenis.

De Geboorte van een kind brengt in Indonesië een groot feest met zich mee want niet alleen de man en de vrouw maar de hele familie krijgt een kind. De aanstaande moeder wordt veel verwend door de familie en ze ontvangt vooral veel zorg van haar moeder en oma. Er worden regelmatig offers gebracht om de zwangerschap goed te laten verlopen.
Na zeven maanden zwangerschap moet de vader zeven verschillende kokossen zoeken. Dit is een lastige opdracht en is bedoeld om de vader ook een beetje te laten lijden tijdens de zwangerschap. Het verzamelen van deze kokos staat symbool voor vruchtbaarheid.
De man mag niet aanwezig zijn bij de bevalling. Dit wordt enkel en alleen door vrouwen geregeld. Wanneer het kind geboren is wordt er groot feest gehouden met verschillende traditionele gewoonten. Niet de ouders maar oma bepaalt de naam van het geboren kind.

Het kind mag de eerste negen maanden van zijn leven niet de grond raken omdat hij/zij nog te zwak is om kwade geesten te verjagen. De kinderen worden vaak in doeken gewikkeld en gedragen door de familie. Na deze negen maanden wordt er rijstepap gemaakt in zeven verschillende kleuren. De moeder drukt het voetje in alle kleuren pap en dan mag het kind de grond raken.

Wanneer het kind een jongen is, dan wordt het besneden op achtjarige leeftijd.
De reisgids gaf aan dat een meisje hier niet wordt besneden.

Er worden vier leeftijden gevierd. Dit is dus erg verschillend met onze "elk jaar een verjaardagsfeest" cultuur. De vier leeftijden die gevierd worden zijn de geboorte van het kind, de leeftijd van 17 jaar om volwassenheid te vieren, de leeftijd van 40 jaar om wijsheid te vieren en de leeftijd van 60 jaar voor het gepensioneerd raken. Het woord gepensioneerd is misschien niet helemaal juist gezien de ouderen vanaf dat moment afhankelijk zijn van hun kinderen en geen geld krijgen van de staat. Het hebben van kinderen is dan ook heel belangrijk in deze cultuur.

Bruiloft.
Het is hier erg gebruikelijk om te trouwen. Dit wordt ook wel door middel van uithuwelijking gedaan. Wanneer een jongen is besneden en een meisje ongesteld is geworden dan kunnen ze bij elkaar wonen. Het kan zijn dat kinderen eerder worden uitgehuwelijkt maar dan blijven ze bij hun eigen familie totdat bovenstaande situatie zich voordoet.
Er is de kinderen tot nu toe weinig bijgebracht over seksualiteit. Wanneer er samengewoond kan worden is het gebruikelijk dat er zo snel mogelijk een kind komt. Als ik de gids mag geloven dan komt oma tussen het stel in bed liggen en verteld hoe ze seks kunnen hebben. Oma blijft er net zo lang bij totdat dit goed gaat...

Feesten zijn volgens de gids heel belangrijk hier. Een bruiloft wordt dan ook zo groot mogelijk uitgepakt. Er wordt door de familie geld verzameld en de bruiloft wordt hier van betaald. Wanneer er geld overblijft kan het stel een huis kopen of op het platteland bijvoorbeeld een geit.

Omdat families hier samen een bestaan hebben, is het moeilijk om van je man of vrouw te scheiden. Wanneer een relatie niet goed gaat dan worden familieleden van de man en de vrouw hier onderling over aangesproken. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat de man de familie van zijn vrouw aansprakelijk stelt voor het gedrag van zijn vrouw.
Er zijn drie redenen waarbij het voor een man is toegestaan om te scheiden. Dit kan zijn omdat de vrouw geen kinderen kan krijgen, de man vindt dat hij niet goed verzorgd wordt door zijn vrouw of de vrouw is verliefd geraakt op een andere man.
Een vrouw mag scheiden wanneer haar man impotent is, de man gewelddadig is of wanneer hij in de gevangenis zit.
In tegenstelling tot een vrouw mag een man wel verliefd worden op een andere vrouw. Hier mag hij ook mee trouwen als hij dat kan betalen. Dit wordt dan zijn tweede vrouw.

Werken en leven.
Iedereen moet hier een geloof hebben en dit geloof staat op het paspoort vermeld. Wanneer je geen geloof wil hanteren dan word je geïsoleerd. Deze isolatie bestaat uit geen werk, geen vrienden en familie die niet meer voor je klaar staat.

Op Java zijn veel boeren. Er wordt onderscheid gemaakt tussen rijke boeren en werkboeren. De rijke boeren zijn eigenaar van de grond en hebben het personeel in dienst.
De werkboeren werken hele dagen op het land en willen hier geen geld voor ontvangen. Wanneer er bijvoorbeeld rijst wordt verbouwd dan krijgen zij een klein deel van de rijst. De werkboeren kunnen de rijst niet betalen wanneer ze dit in de winkel moeten kopen omdat de prijs vele malen hoger ligt dan het geld wat ze zouden ontvangen van de rijke boer. De verdiende rijst maken ze klaar om te eten of om te ruilen en de vliezen om de rijst kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden om de dieren te voeden.
Het niet hebben van geld maakt dat er met voeding gewisseld wordt. Families en vrienden hebben elkaar dan ook veel nodig om een goed leven te hebben.
De gemiddelde leeftijd van overlijden is volgens de gids bij de boeren tussen de 55 tot 60 jaar.

Op Bali leven mensen meer voor de goden. Volgens onze gids zijn ze een groot deel van de dag bezig met het voorbereiden van de offers. Hoe meer offers er gebracht worden, hoe meer geluk ze zullen hebben.

Begrafenis.
In het zuiden van Sulawesi bestaat er een traditioneel ritueel dat ons hele reisgezelschap de mond heeft doen open vallen. Het verhaal ging over een oma. Mooi leven gehad op de wijze zoals hierboven beschreven is. Elk leven komt tot zijn einde, zo ook die van oma.
Wanneer oma is overleden dan wordt het lijk vastgemaakt aan een houten plank, ingesmeerd met een dikke laag kaneel en vervolgens ingewikkeld in bruine doeken. Er vindt een traditionele begrafenis plaats en oma wordt in de grond begraven.

Elk jaar komt de familie naar het graf en wordt oma weer opgegraven en opgemaakt. Dit houdt in dat de tanden worden gepoetst, de haren worden gekamd, het lijk wordt gewassen, de mooiste kleren aan getrokken en het lijk wordt opeen stoel gezet door middel van de houten plank waar ze aan vast is gemaakt. Er wordt gevierd dat oma nog op aarde is door veel eten klaar te maken, te dansen en te zingen. Zodra het feest is afgelopen, dan wordt oma weer in haar "bedje" gelegd en gaat de familie weer naar huis. Dit ritueel gaat elk jaar door totdat alle huid is verdwenen. Dit kan 5 of 6 jaar duren wanneer het goed is ingesmeerd.